حتماً در محل زندگی خود در مغازه‌ها یا فروشگاه‌ها یا در اداره و محل کار خویش در قسمت مالی و حسابداری، اگر گذارتان به اداره مالیات افتاده باشد، دیده‌اید که برای تنظیم درآمدها و هزینه‌ها، دفترهایی دارند به اسم دفتر روزانه. در این دفترها، افراد یا اداره‌ها میزان خریدها و فروش‌ها و خلاصه دخل و خرج خود را می‌نویسند. به زوج‌ها و به‌خصوص به زن و شوهرهای جوان توصیه می‌شود که تا مدتی برای تنظیم امور مالی و به اصطلاح تنظیم و مدیریت منابع مالی خود، به اقدامی مشابه تنظیم دفتر روزانه بپردازند. شاید بگویید زمانی که دخل و مداخل کمتر از خرج و مخارج است، چطور باید دفتر تنظیم منابع مالی داشت، اما از اتفاق همین‌جاست که خانواده‌ها باید دفتر تنظیم دخل و خرج داشته باشند، تا بتوانند منابع و مداخل محدودشان را به بهترین شکل خرج کنند. در این‌باره به خانواده‌ها توصیه می‌شود به شکل زیر عمل کنند:
1ـ دفترچه‌ای برای ثبت و ضبط دخل و خرج زندگی تهیه کنید.
2ـ صفحات این دفترچه را به شکلی خط‌کشی کنید که شامل چند ستوی ناشد.
3ـ چند صفحه از دفترچه را برای هر یک از ماه‌های سال بگذارید و در ستون‌های آماده شده برای هر ماه موارد زیر را بنویسید.
الف) درآمدها: در ستونی، درآمدهای ماهانه خانواده (خود و همسر و احتمالاً فرزندان را بنویسید. درآمدها علاوه بر حقوق یا دستمزد ثابت ماهانه می‌تواند شامل وجوه دیگر هم باشد، مثل وام‌های دریافتی یا کمک‌های مالی والدین یا اقوام و نیز درآمدهای دیگر.
ب) مخارج و هزینه‌ها: در ستونی دیگر هزینه و مخارج خانواده را در یک ماه بنویسید. این مخارج دو نوع‌اند؛ 1ـ مخارج ثابت که شامل هزینه‌های خورد و خوراک، مبالغ پرداختی برای ایاب و ذهاب، آب و برق و گاز و...، هزینه پرداخت اجاره مسکن و... می‌شوند و 2ـ مخارج غیرثابت و پیش‌بینی نشده، مثل هزینه‌های پزشکی، پذیرایی از میهمان و نیز خریدهای احتمالی مثل خرید کفش و کیف و...
4ـ در ستون دیگر، نیازهای شخصی و نیازهای خانوادگی (یعنی نیاز به چیزهایی که در زندگی مشترک به آنها نیاز دارید، مثل وسایل منزل یا...) خود را بنویسید.
5ـ نیازهای بند 4 را اولویت‌بندی کنید. در این اولویت‌گذاری نیازهای شخصی‌تان را نادیده نگیرید ولی در انتخاب بین نیازهای شخصی و خانوادگی اولویت را به رفع نیازهای خانوادگی بدهید.
6ـ سعی کنید رقم احتمالی را که برای رفع نیازهای اولیت‌گذاری شده، لازم است (به طور تقریبی) برآورده و محاسبه کنید.
7ـ درآمدها و مخارج‌تان را با هم مقایسه کنید و براساس درآمدها و اولویت‌ها، مخارج ماهانه خود را تنظیم کنید. اگر هزینه‌های‌تان بیشتر از درآمدها بود، سایر نیازها را تا زمانی که امکان برآورده ساختن‌شان نبود به تعویق بیندازید. (نگران نباشید ماه‌های اول معمولاً مخارج بیشتر از درآمدهاست. ولی چند ماه، که این برنامه را انجام دهید خود به خود متوجه می‌شوید که می‌توانید، بعضی از مخارج را کم کنید. در این زمینه، انعطاف‌پذیر باشید و هر جا و هر زمان که توانستید به نفع درآمدهای خانواده از مخارج و هزینه‌ها کم کنید.)
8ـ هرچندکه شاید این کار را تکراری و خسته‌کننده بدانید اما استمرار آن شما را به نتایج خوبی می‌رساند. امتحان کنید.